Ik was een jongen van 7 jaar oud en schaatste op straat in Utrecht, tijdens de barre winter van 1979. Niet veel later besefte ik dat alles om je heen er gewoon is, en je de keuze hebt om er van te genieten of niet. Dat ik later weerman zou worden stond toen al vast. Al 43 jaar geniet ik met volle teugen van het leven, en bovenal van het weer en de natuur. Ik heb deze periode gebruikt om mijzelf op te leiden als milieu- en weerkundige. Het bracht mij ertoe om meer cyclisch te denken; mens, dier en natuur hebben elkaar nodig en kunnen elkaar versterken. As je het vermogen hebt om dat waar te nemen (te zien, te ruiken, te voelen en te horen) dan wordt je leven verrijkt en intenser. Ik heb het geleerd, het is mij zeker niet overkomen.
De term duurzaamheid is voor mij niets anders dan als mens te mogen leven in de natuur en proberen deze natuur te respecteren. Te geven wat deze nodig heeft en dankbaar te genieten van hetgeen je terugkrijgt. Dat betekent voor mij ook zoveel mogelijk hergebruiken wat kan, verspilling voorkomen en zo weinig mogelijk druk zetten op de natuur. Want mijn opvatting in mijn leven is: ik ben te gast, de dieren en planten gaan voor en ik mag er van genieten.
MOOIE WOORDEN, MAAR WAT BEDOEL JE DAAR ALLEMAAL MEE?
Als puber had ik al de drang om iedere dag, vroeg in de ochtend, naar buiten te gaan. Daar gebeurde het allemaal voor mij. Bijna iedere dag zat ik aan de waterkant te vissen, struinde ik urenlang in de natuur en ik fietste al veel. Zo liep ik in Lieveren dwars door de maïsvelden naar het bos, om daar te kijken of ik dieren kon zien en horen. Onderweg keek ik goed naar de planten en bloemen om me heen. En vanzelfsprekend ook naar boven, want het weer was toen al mijn passie. Jaar in, jaar uit. Zo maakte ik alle seizoenen mee en ervoer eventuele veranderingen met mijn eigen oren, ogen en neus.
Gaandeweg mijn studie milieukunde, ik was toen een jaar of 23, ging mijn blik naar de wijdere omgeving veel meer open. Het besef drong door dat die natuur in Lieveren wel op zichzelf stond, maar in grote mate werd beïnvloedt door omgevingsfactoren. Denk aan de wind, die via de lucht stoffen en deeltjes transporteert. Of de grondwaterstand, want de hoogte van het grondwaterpeil maakt nogal wat uit voor de ontwikkeling van de bomen, planten en dus ook dieren.
Nadat ik mijn HBO-certificaat op zak had, heb ik eerst een paar jaar gewerkt in de bodemsanering. Ik boorde eind jaren ‘90 grond met benzine op, ik nam dikke drijflagen met olie waar op het grondwater en zag met eigen ogen dat veel spoor- en bedrijfsterreinen vervuild waren. Allemaal door ons, mensen. In 50 jaar tijd is Nederland dichtbevolkt geraakt, en ons leefgebied is nu ineens in grote mate bebouwd. De druk op de natuur is enorm.
Ik volg het weer en de natuur al meer dan 40 jaar. De bloemrijke hooilanden in de jaren ’80 met veel vlinders, zal ik nooit vergeten. Ik herinner mij dat mijn autoruit ineens zwart werd van de insecten toen ik op de Afsluitdijk reed. En in de landerijen waren er toen nog talloze kieviten, wulpen en grutto’s in het vroege voorjaar. Tegenwoordig zie ik compleet wat anders. De meeuwen, ganzen en kraaien overheersen, net als vele ooievaars en lepelaars. En ik moet echt zoeken naar een enkele wulp of naar bijzondere vlinders. Het landschap toont uitgestrekte grasvelden en bomen waarvan er veel ziek zijn. Gelukkig zijn er nog (wilde) bijen, want ongeveer 60 procent van onze voedselgewassen is van deze bestuiving afhankelijk.
CIRKEL VAN INVLOED
“Ik zou graag een duurzamere wereld willen, maar wie ben ik ten opzichte van 8 miljard mensen?” Het antwoord is heel simpel: “1 met al die anderen”. Ik begrijp heus wel als je dit leest, dat je een flauwe glimlach hebt of denkt: ‘ik doe er dus niks toe en ik kan heel, heel weinig betekenen in dat geheel’. Maar dat is niet zo. Want jij bent namelijk het voorbeeld voor je kind, je schoonmoeder, je vrienden, je kennissen, je klant, dat ene bedrijf en zelfs voor Den Haag of de Europese Commissie.
Ook ik heb invloed op vele mensen. Als weerman vertel ik al bijna 10 jaar op de radio wat ik ervaar als mens in de natuur en wat er gebeurt in het weer en het klimaat. Als deskundige praat ik geïnteresseerden bij over deze onderwerpen en laat ik zien wat ik tot nu toe gedaan heb om de schreeuwende natuur te helpen.
Terug naar mijn tuin. Twee jaar geleden ben ik begonnen om die aan te pakken. Een groot deel van de tegels rondom mijn woning zijn weggehaald en gebruikt voor een alpenmuur. We hebben een vijver gemaakt en 2 ecologische tuinen aangelegd. Het regenwater wordt nu opgevangen in een regenton met overloop die is aangesloten op mijn vijver. Ik heb inmiddels een groen garagedak en een afgekoppelde regenpijp, waardoor het water uitkomt in mijn voortuin. Dankzij de bestuiving door de bijen genieten ik en mijn gezin in zomer en herfst van pruimen, bessen en appels. En als ik dan zie en hoor dat het wemelt van de insecten, en de kikkers oorverdovend zijn, ben ik intens blij. Naast mijn voortuin staat onze auto. Door Green Planet in Pesse werd het voor mij mogelijk om een waterstofauto te rijden. Ook bij dit bedrijf is men stap voor stap bezig met duurzaamheid. Momenteel worden de tankinstallaties uitgebreid voor levering van waterstof aan vrachtwagens, weer een stap. Zij proberen tevens de natuur een klein handje te helpen door het sedumdak op hun bedrijfskoepel. Laatst hoorde ik, tijdens het tanken, de hommels zoemen. Een klein geluksmoment.
Mijn invloed is er. De invloed van Green Planet ook. En mensen zijn kuddedieren… Op naar een betere en groenere wereld.
Roland van der Zwaag
Ik woon momenteel in Eelderwolde, samen met mijn vriendin Jessika en beide kinderen (Guusje van 15 en Pim al weer 13). Oprichter en eigenaar van Weerexperts. Dagelijks werkzaam in en met het weer met een team van 9 personen in heel Nederland. Wij leveren dagelijks het weer voor diverse organisaties zoals een 5-tal regionale omroepen en het TT-Circuit in Assen. Verder verzorgen wij de weerbewaking voor grote evenementen, bruiloften, zeilwedstrijden, openluchtshows, vuurwerkshows en zelfs voor Carnaval en de Tilburgse Kermis. Al meer dan 40 jaar houd ik weer en klimaat in de gaten. Klimaat is voor mij uiterst belangrijk, het is de basis van ons bestaan!
