Kijken we met een klimatologisch oog naar de lente, dan is deze periode de droogste van de vier seizoenen. Voor elke maand is er inzicht in wat er gemiddeld gesproken aan neerslag valt. Uiteraard zit er landelijke spreiding in de nattigheid, maar maandelijks gesproken gaat het kort gezegd vaak om 70 of 80 millimeter per maand. Soms wat meer, soms wat minder. In het najaar valt er aan de kust wat meer neerslag, in het voorjaar is een brede kuststrook juist droger. Voor een landelijk geldende neerslagsom worden 13 KNMI-stations bekeken en gemiddeld. Daardoor komen we op een gemiddelde landelijke maandneerslag uit die voor maart 56 millimeter bedraagt, voor april 41 millimeter en voor mei ook weer 56 millimeter.
Hogedrukweer was er plots
Dit jaar was de omslag van nat en windrijk naar een hele rustige en droge maart wel heel abrupt. Ook bij Weerexperts waren we in februari druk met de stormen en al het regenwater. Toen de laatste februariweek nog moest beginnen, dachten we dat de onstuimigheid nog wel aan zou houden, maar ineens sloegen de weersomstandigheden om. Vanuit Zuidwest-Europa trok een hogedrukgebied via ons land noordoostwaarts en bleef in de buurt. Ineens was het kalm, droog en zonnig. We kregen 14 aaneengesloten nachten met grootschalige vorst. Ongekend na die winter die maar niet wilde winteren.
Hogedrukweer in het voorjaar is niet zeldzaam. Nadat de temperatuurverschillen tussen de evenaar en de Noordpool halverwege de winter op zijn grootst zijn, lopen die verschillen langzaam terug. Het gaat hier zowel om temperaturen dichtbij het aardoppervlak, als hogerop in de atmosfeer. De straalstroom, altijd aangejaagd door die temperatuurverschillen, zwakt daardoor af. Dit afzwakken begint vooral doordat de pool opwarmt, niet zozeer doordat de evenaar opwarmt. De straalstroom krijgt hierdoor veel meer golvingen en dit vergroot de kans dat er ergens een hogedrukgebied ontstaat dat vervolgens lange tijd standhoudt. Dit kan boven de oceaan gebeuren, maar ook boven het continent. Eigenlijk zien we in de lente geleidelijk de atmosferische ombouw plaatsvinden van een winterstand naar een zomerstand. Ook als Weerexperts zetten we daarmee langzaam ons brein om naar ‘de meteorologie van het zomerhalfjaar’.
Thermisch nog rustig
Momenteel zitten we in de naweeën van de wintermaanden. De zeeën zijn nu op z’n koudst en er is -daardoor- relatief vrij weinig vocht in de lucht aanwezig. Thermisch, effecten door de zoninstraling, gebeurt er nog niet zoveel. Later in de lente komen juist gemakkelijker buien tot stand door uitgroeiende stapelwolken. Vervolgens vindt in de zomer een steeds verdere opwarming van de wateren en zeeën plaats. Kleinschalige lagedrukgebieden, ontstaan door dagelijkse gang en buienclusters, worden dan juist veel belangrijker. Op dat moment neemt ook de klimatologische hoeveelheid neerslag weer toe, zeker in de loop van juli en augustus. Let wel, we spreken steeds over de klimatologie en niet over wat er daadwerkelijk allemaal gaat optreden. Het geeft echter wel aan dat er significante dingen veranderen als je overgaat van het winterseizoen naar het zomerseizoen.
In ieder geval is het huidige gebrek aan neerslag helemaal niet raar. Dit is typisch iets dat in het vroege voorjaar makkelijk zo kan verlopen. Wel zie je dat we als land behoorlijk gevoelig zijn voor langdurig dezelfde weersituatie. Doordat we zo efficiënt en functioneel ons land gebruiken, krijg je al snel effecten van té droog of té nat voor de kiezen.
Grieta
